Żywność, która była lekarstwem istniała na naszym świecie od zawsze. W każdej kulturze żywność i medycyna były pojęciami, które wzajemnie się przeplatały a obecnie mamy dostęp do starożytnych zapisków, z których wynika, że żywność odgrywała w tamtych czasach rolę lekarstwa. Wiele wyjątkowych roślin, czy receptur było znanych a wiedza o nich pielęgnowana i z wielką ostrożnością przekazywana z pokolenia na pokolenie. Dietetyka – dział nauki, który obecnie uważany jest za nowość – była w starożytnych czasach na porządku dziennym. W rzeczywistości dietetyka była jednym z głównych działów tamtejszej medycyny, zaraz obok farmacji i chirurgii. Jednak dietetyka personalizowana przeznaczona była dla najbogatszych. Biedniejsze klasy musiały zadowolić się ogólnymi zaleceniami lub planem dietetycznym dostosowanym do produktów, jakie aktualnie były dla nich dostępne. W tamtych czasach wierzono, że żywność może wpłynąć na czyjeś zdrowie, samopoczucie, może zaszkodzić a także wyleczyć człowieka z choroby.

W starożytnej Grecji i Rzymie uważano, że w organizmie istnieją cztery płyny: krew, śluz, żółć i czarna żółć, których wymieszanie decyduje o temperamencie człowieka. Zachowanie balansu pomiędzy czterema płynami zapewniało zdrowie. Na ilość danego płynu miały wpływ takie czynniki jak wiek, miejsce zamieszkania, płeć, zawód czy pora roku. Przywracanie płynów do odpowiedniego balansu wykonywane było za pomocą pożywienia i picia. Zmiana diety była doradzana nie tylko w przypadku choroby, ale także gdy osoba była “słabego temperamentu”, takim przykładem jest depresja lub złość. Uważano, że przyczyną chorób psychicznych jest także brak balansu w płynach. Medycyna ta była wysoce personalizowana i dostępna tylko dla najbogatszych. Ten trend medyczny (nieco zmodyfikowany przez Arabów) został wprowadzony do Europy w Średniowieczu. Innym przykładem medycyny starożytnej, która do leczenia wykorzystywała żywność, jest medycyna chińska.

Teraz żyjemy w wyjątkowych czasach. Wiedza naukowa i technologie rozwinęły się już na tyle, że dawne tradycyjne potrawy czy zioła zaczynają być dokładnie badane pod kątem konkretnych składników, które mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie. Ale można pokusić się o stwierdzenie, że nauka dopiero raczkuje w tym temacie. Biorąc pod uwagę, że dieta była podstawowym sposobem leczenia od wieków, można się zastanawiać, która medycyna tak naprawdę jest tą alternatywną, czy ta obecna, oparta na lekach syntetycznych, czy dietetyka, która wykorzystuje od wieków już znaną żywność w celu poprawy zdrowia i samopoczucia pacjenta.

Ewa Cendrowicz