Choroby autoimmunologiczne i nietolerancje pokarmowe od podstaw

Układ odpornościowy człowieka to bardzo skomplikowany system. Wciąż trwają badania i nadal nie wiadomo jeszcze wielu rzeczy. Dlatego wszelkie próby uproszczenia działania naszego układu odpornościowego nie są najlepszym pomysłem. W tym artykule opiszę mechanizm związany ze stanem zapalnym i chorobami autoimmunologicznym najprościej, jak się da. Jeśli zbyt coś uproszczę, piszcie ;).

W poprzednim artykule pisałam o aktywności komórek odpornościowych. Żeby poznać podstawy, zapraszam Cię do przeczytania artykułu o alergiach. W przypadku nietolerancji pokarmowych i chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, atopowe zapalenie skóry, choroba Hashimoto itp. nadaktywne są komórki Th2, które wysyłają sygnały do układu odpornościowego, wywołując stan zapalny.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak naprawić swoje jelita, dołącz do naszego kursu.

Przyczyn nietolerancji pokarmowych lub nadwrażliwości na pokarmy jest wiele. To samo dotyczy chorób autoimmunologicznych. Jedną z nich może być nieszczelność jelit. Przez nieszczelne jelita, do naszego układu krwionośnego dostają się źle strawione części pokarmowe (np. fragmenty białek) [1]. Pamiętajmy, że nasza skóra – zarówno ta zewnętrzna, jak i ta pokrywająca nasze narządy wewnętrzne jest pierwszą barierą chroniącą nasz organizm przed bakteriami, wirusami oraz niebezpiecznymi substancjami (m.in. źle strawionym jedzeniem). Dlatego powinniśmy o nią szczególnie dbać. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o nieszczelności jelit, sprawdź mój webinar na Facebooku.

Kolejną przyczyną nietolerancji pokarmowych jest złe trawienie. I tu można znów szukać przyczyny… Dlaczego nasz organizm źle trawi? Źle trawimy np. w stresie, w pośpiechu, gdy źle przeżuwamy. Na jakość trawienia może także wpływać wielkość posiłku. Dlatego tak ważne jest żeby się nie przejadać i robić przerwy pomiędzy posiłkami. Sprawdź artykuł o trawieniu.

Kolejną przyczyną nietolerancji pokarmowych jest nadaktywny układ odpornościowy. Przyczyny takiego stanu rzeczy leżą m.in. w genach, ale nie tylko. Jeśli nasz organizm jest wystawiony na działanie bakterii, wirusów zbyt często, przejadamy się, jemy w stresie, spożywamy zbyt duże ilości alergenów (zwłaszcza gdy mamy nieszczelne jelita), źle sypiamy, nasz układ odpornościowy próbuje zniszczyć intruza i działa – najzwyczajniej spełnia swoją funkcję wysyłając m.in. komórki Th1. Jednak, gdy czynników jest zbyt wiele, mechanizmy prozapalne są cały czas aktywowane i tworzy się przewlekły stan zapalny, który już trudno jest kontrolować.

Podstawowym działaniem w takiej sytuacji jest wyeliminowanie potencjalnych czynników, które powodują stan zapalny. Do takich czynników mogą (nie muszą) należeć: nabiał, gluten, jaja, orzechy, rośliny strączkowe, warzywa zawierające lektyny (np. zboża, pomidory), dodatki do żywności, składniki kosmetyków (które dostają się przez skórę do krwi), itp. Jeśli nie wyeliminujemy tych czynników, nasz układ odpornościowy będzie cały czas pobudzany i wyciszanie go nie będzie miało sensu. Pamiętaj, że nietolerancje pokarmowe są niezależne od przeciwciał IgE, więc standardowe testy badające poziom IgE ich nie wykryją [2] . Z drugiej strony, pobudzanie Th1 może następować przez trwającą infekcję w organizmie, z którą układ odpornościowy sobie nie radzi bo jest zwyczajnie za słaby. Wtedy należy także stosować środki bakteriobójcze czy przeciwwirusowe (oczywiście naturalne) takie jak czosnek, zioła (np. rumianek) itp.

Objawy:

Wiele z tych objawów jest dość niespecyficznych. Ale zestawienie kilku z nich może świadczyć o pobudzonych komórkach Th1:

1. Nadwrażliwość na pokarmy lub nietolerancje pokarmowe z opóźnionymi objawami (np. gdy zjemy gluten a reakcja na skórze następuje po 2 dniach) [2]
2. Przewlekłe zmęczenie (komórki Th1 pośrednio zwiększają poziom cytokin IL-1b i TNF-apha, które z kolei hamują działanie hipokretyny – neuropeptydu regulującego zmęczenie) [3], [4]
3. Hashimoto [5]
4. Reumatoidalne zapalenie stawów [6] – objawiające się często przewlekłym bólem kolan lub stawów, które tłumaczymy sobie w inny sposób
5. Syndrom nadwrażliwego jelita [7]
6. Celiakia [8]
7. Choroba Alzheimera [9]
8. Łuszczyca [10]
9. Trądzik różowaty [11]
10. Opryszczkowe zapalenie skóry
11. Choroby autoimmunologiczne
12. Przewlekłe stany zapalne
13. Cukrzyca typu 1 [12]

Jest jedna zaleta nadaktywnego układu odpornościowego – takie osoby mają małe prawdopodobieństwo wystąpienia raka. Układ odpornościowy jest cały czas na posterunku i, gdy tylko pojawią się komórki, które wysyłają specyficzne dla nowotworów antygeny, układ odpornościowy natychmiast sobie z nimi radzi.

Sposobów na obniżenie nadaktywnych komórek Th1 jest wiele. Jednak musimy pamiętać, że osoby, które mają nadaktywne komórki Th1, mogą mieć także w organizmie patogen bakteryjny lub wirusowy, z którym te komórki walczą. Dlatego wybierajmy te metody, które także pomogą zwalczyć infekcję.

Do niektórych metod obniżających Th1 należą:

1. Ekspozycja na światło UVB (naturalne promienie słońca) [13] – światło UVB nie przechodzi przez szyby, dlatego tak ważne jest spędzanie czasu na słońcu bez okularów przeciwsłonecznych
2. Przywrócenie cyklu dobowego swojemu ciału [14] – pamiętajmy, że układ odpornościowy inaczej działa w dzień i w nocy
3. Jabłka [15]
4. Ryż [16] – w tym przypadku należy uważać na lektyny, które także mogą powodować stan zapalny. Można wybierać ryż biały, który zawiera ich zdecydowanie mniej
5. Kardamon [17]
6. Koper włoski [18]

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5440529/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12839120
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Hipokretyna
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9022014
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15249726
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11812015
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24780949
8. https://gut.bmj.com/content/53/8/1065.full
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23365075
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8106745
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25848978
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16283109
13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7769259
14. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0029801
15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19764067
16. https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb/29/6/29_6_1148/_article
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20210607
18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2945480/